Nie ma na świecie nic równie potężnego jak pomysł, którego czas właśnie nadszedł -Wiktor Hugo

Polskie tradycje ES

Termin ekonomia społeczna nie jest jeszcze dobrze zakorzeniony w języku polskim, mimo że Polska ma bogate tradycje w tej dziedzinie. Warto wspomnieć przede wszystkim dziewiętnastowieczne kasy oszczędnościowo-pożyczkowe, zwane kasami Stefczyka, oraz spółdzielnie zakładane w środowiskach wiejskich. W okresie międzywojennym polski ruch spółdzielczy należał do najbardziej dynamicznych w ówczesnej Europie. Wtedy to wykształciły się i rozwinęły dwie formy, do dziś uznawane za klasyczne mechanizmy ekonomii społecznej: spółdzielnie oraz towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.
 
Okres komunizmu to czas zaniku lub karykatury ruchu spółdzielczego, choć na fali liberalizacji po 1956 r. powstały rozwiązania hybrydowe, które nazywano stowarzyszeniami, spółdzielniami i związkami. Ich działalność okazała się często bardzo pożyteczna. Ze względu jednak na zależność od państwa nie można tych organizacji zaliczać do sektora ekonomii społecznej.
 
Po roku 1989 odtworzone zostały warunki do reaktywowania działań z zakresu ekonomii społecznej. W ciągu prawie 20 lat sektor ekonomii społecznej znacznie się rozwinął, choć wciąż nie jest skonsolidowany. Najistotniejsze podmioty to:
- organizacje spółdzielcze, spółdzielnie pracy - w Polsce działa ok. 13 000 spółdzielni w 13 branżach spółdzielczych, z czego najbardziej liczne to spółdzielnie mieszkaniowe, spółdzielnie spożywców Społem (konsumenckie), spółdzielnie pracy, spółdzielnie kółek rolniczych, spółdzielnie rolnicze "Samopomoc Chłopska" oraz spółdzielnie uczniowskie, działające w różnych typach szkół, na skalę niespotykaną w innych krajach Unii Europejskiej
- bankowość spółdzielcza to ponad trzy tysiące placówek (ok. 1/3 całego sektora bankowego). Sektor ten przynosi blisko 7% zysków wypracowywanych przez cały sektor bankowy i reprezentuje ponad 5% wartości aktywów tego sektora. Na 2 mln gospodarstw rolnych aż 1,3 mln ma swój rachunek w bankach spółdzielczych.
- Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe zrzeszające ponad milion członków. Sieć placówek SKOK jest największą co do wielkości wśród instytucji oferujących ludności usługi finansowe (ponad 1 300 oddziałów w całej Polsce)
- Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych - w tej chwili jest w Polsce 8 TUW-ów, co stanowi około 0,5% rynku ubezpieczeń; dla porównania - przed II wojną światową było to 65%.
- organizacje pozarządowe - ponad 40 tys. zarejestrowanych stowarzyszeń i fundacji dających zatrudnienie ok. 1% wszystkich zatrudnionych w gospodarce narodowej. Wśród szerokiego zakresu pól działania pierwsze miejsca zajmują: sport/ turystyka, edukacja i wychowanie oraz ochrona zdrowia, rehabilitacja i pomoc niepełnosprawnym.
- Centra Integracji Społecznej, Spółdzielnie Socjalne, Zakłady Aktywizacji Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej - powstające w ostatnich latach typy podmiotów, określane jako ,,nowa" ekonomia społeczna.
 
  • test 1
  • test 2